TRAUMA z greckiego RANA
Nawet gdy Ty nie pamiętasz,
Twoje ciało pamięta
Są takie doświadczenia które zostają zapisane w ciele na długo.
Mimo, że rozum ich nie pamięta albo pamięta tylko skrawki.
Niekiedy wręcz przerażające, z bólem trudnym do zniesienia.
I żeby przetrwać, trzeba przestać czuć.
Tak powstaje trauma.
Trauma bardzo często dotyczy dzieci z niepełnosprawnością,
ludzi przewlekle chorych i ich rodzin. Ale nie tylko.
Może pojawić się u każdego a jej przyczyny to m.in.:
– Przemoc w szkole, w miejscu pracy
– udział w wypadku
– nadużycia fizyczne i psychiczne
– bycie świadkiem czyjejś krzywdy czy śmierci
– udział, bezpośredni lub pośredni w wojnie
– bolesne, pełne niepokoju hospitalizacje
Pamiętam kilka sytuacji w których życie mojego dziecka było zagrożone.
Gdy z przerażenia trudno było oddychać.
I kilkadziesiąt w których cierpienie było nieznośne. Jak wtedy, w szpitalu z maleńką Jagienką i szukanie igłą żył podczas pobierania krwi. Gdy wszystko trwało… kilkadziesiąt (!) minut.
Zarówno trudne doświadczenia jak i te na pierwszy rzut oka mniej przerażające, często zostawiają trwały ślad w ciele człowieka.
Jagienka do dziś reaguje płaczem lub stanowczym ?nie! nie mów o tym!!?
na pamięć niektórych szpitalnych sytuacji.
Wspomnienia, które przypominają o bezsilności i powodują autentyczny, silny ból w ciele.
Kiedyś nie wiedziałam, że to już trauma. I że należy się nią zająć.
Trauma może przejawiać się:
Bólami brzucha, sztywnością kręgosłupa.
Problemami ze snem ? koszmarami lub bezsennością.
Paniką.
Ciągłymi myślami o tym, co mnie spotkało.
Izolacją od otoczenia, poczuciem samotności.
Nieuzasadnionym lękiem, depresją.
Zachowaniem autodestrukcyjnym skierowanymi również ku sobie.
Niskim poczuciem własnej wartości, złymi wynikami w nauce.
JAK WSPOMÓC SIEBIE/DZIECKO PO PRZEŻYCIU TRUDNEGO DOŚWIADCZENIA?
TERAPIA
O możliwości podjęcia terapii traumy dowiedziałam się w Centrum Terapii Cukinia Fundacji Gajusz.
Uważam, że nadal zbyt rzadko mówi się o tym, że istnieją specjaliści ukierunkowani na leczenie traumy. A to podstawowa wiedza w jaką powinni być wyposażeni rodzice dzieci przewlekle chorych. Dzieci od najmłodszych lat narażonych na trudne szpitalne doświadczenia.
Terapia traumy może być uwalniająca.
Obniża stres. Pozwala ciału odreagować. Nauczyć się być w chwili obecnej. Nie reagować w sposób wyuczony, automatyczny a elastyczny.
Kieruje siły człowieka KU ŻYCIU.
W pracy z traumą właśnie doświadczenie a nie słowa mają największą moc.
Zadanie terapeuty nie jest łatwe. Bo przy jednoczesnym uchylaniu kawałeczka traumy, by pomóc pacjentowi oswoić się z doświadczeniem, trzeba powrócić do sytuacji w której jest bezpiecznie.
METODA TRE (Tension Releasing Exercises)
Metoda prowadzona przez terapeutę mająca na celu rozluźnienie ciała poprzez trzęsienie, rozładowanie napięcia i powrót wszystkich układów człowieka do normalnego, biologicznego stanu.
Podobnie jak u zwierząt walczących o życie czy jak u człowieka, który przeszedł operację ? ciało trzęsie się by później wrócić do normalnego stanu.
WSPOMAGAJĄCE ĆWICZENIA ODDECHOWE I OBNIŻAJĄCE STRES
Ćwiczenia wyciszające, medytacyjne, skanowanie ciała. Opcjonalnie z muzyką relaksacyjną.
?Twoje serce jest z Tobą od dawna i cały czas. Pozwoliło Ci przetrwać tak wiele lat. Tu i teraz jesteś bezpieczny/a.?
W spokoju powrócić do ciała. Do tego, co ono czuje. Tu i teraz. Czy jest ok? Jak mi się oddycha? Czy czuję się bezpiecznie?
Przenoszenie uwagi z jednej części ciała na drugą.
Koncentracja na tym, czy dłonie, brzuch, kark, kręgosłup i po kolei inne części ciała są rozluźnione.
Koncentracja na miejscach, w których czuć napięcie i rozluźnienie ich poprzez spokojny oddech.
Stosowanie oddechu koherentnego
ćwiczenie które polega na głębokim i spokojnym oddychaniu: 5-6 oddechów na minutę
A ponadto:
Budowanie zasobów miłych doświadczeń.
Tych z rodziną, z przyjaciółmi.
Otaczanie dziecka opieką poprzez miłe gesty. Jak choćby pogładzenie włosów.
Wspólne zauważanie, jak wiele wokół jest troski i życzliwości.
Jesteś bezpieczny/a. Wszystko jest dobrze.
Wyjdę z miejsca w którym jest komfortowo i na pozór bezpiecznie.
Na pozór bo BEZ ZMIAN, BEZ ROZWOJU PRZYCHODZI STAGNACJA.
Brak nowych możliwości, doświadczeń i celów.
Brak zaufania do siebie.
Bo już nie pamiętam czy coś jeszcze potrafię, co lubię, kim w głębi serca jestem.
Każda/y z nas, niezależnie od sytuacji, może wyjść do świata z tym co ma najlepsze, może wzrastać.
Odkryć na nowo siebie. Zacząć od tego co lubię, w czym jestem dobra/y.
Lub tylko od tego, czego nie lubię, czego już nie chcę.
Ja sam/a. Nie rodzina, przyjaciółki. Nie dziecko, żona czy mąż.
Takie przemyślenia to często początek innej perspektywy i zmiany.
Zmiana jest częścią życia. Jest nieunikniona.
Od nas zależy jak ją przyjmiemy, jak sobie poradzimy.
Czy wyjdziemy z niej cało. A może stanie się naszym sukcesem.
Czy sami sprowokujemy ją tam, gdzie nic dobrego nas już nie czeka.
Gdy doświadczamy nowego - stajemy się innymi ludźmi.
Uczymy się, rozwijamy. Odkrywamy nowe pasje i zainteresowania.
Stajemy się elastyczni, szybciej adaptujemy do zmian.
Mamy większą odporność na trudności.
Odkrywamy inne perspektywy. Nowe rozwiązania, pomysły.
I choć życie z dzieckiem wymagającym stałej opieki jest pełne trudów i wyzwań jest szereg sposobów,
by otwierać się na zmiany i możliwości. By nie pozostawać w stagnacji. Na początek poprzez:
- terapię psychologiczną
- udział w kursach online i zdobywanie nowych kwalifikacji
- czytanie książek
- słuchanie podcastów i udział w webinarach
- aktywność w grupach wsparcia dla rodziców, w grupach związanych z zainteresowaniami,
- dzielenie się doświadczeniami, poznawanie innej perspektywy
Zmiana jest częścią życia, jest nieunikniona.
Od nas zależy, czy będzie jej towarzyszył nasz wzrost.
Można zacząć od wyrozumiałości w stosunku do siebie. Od akceptacji gorszego dnia. Bo gorsze dni są.. ludzkie. Złym nastawieniem, pretensjami i narzekaniem nie odbierać sobie resztek sił.
Wykrzesać choć odrobinę czasu. Może na odpoczynek, może choć na parę minut z kubkiem herbaty.
Dać sobie uwagę, posłuchać myśli. Przyjąć te złe i smutne, bez oceniania.
A może wykrzesać czas na marzenia. By w sercu zrobiło się ciepło.
Dostrzec najprostsze rzeczy, z których mogę się cieszyć.
Wygodne łóżko, słońce, to że oddycham ja, oddycha moje dziecko.
?Wdzięczne serce jest magnesem, które przyciąga cuda? A. Maciąg
Zadbać o Siebie ... Małymi kroczkami
Dla kogo? Dla dziecka? Dla innych?
To, że dla dziecka było pierwszym i jedynym argumentem, który kiedyś mnie przekonał.
Dziś wiem, że warto też dla Siebie.
Że miłość, docenienie mogą płynąć ze mnie.
Gdy staram się działać najlepiej jak potrafię, w zgodzie ze sobą.
Gdy nie chcę już być kimś innym, jestem autentyczna.
Czy jest ktoś obok czy też nikogo nie ma.
Już nie czekam na wdzięczność i oklaski.
Nie analizuję, jak inni na mnie spojrzą. I czy w ogóle spojrzą.
A jak spojrzą i dadzą słowa wsparcia? szczerze się ucieszę. I jeszcze bardziej docenię.
Bo miłość jest we mnie.
To, co mam w sobie, w swoim sercu.. będę w stanie dać innym, dać ukochanemu dziecku.
Jeśli sam/a zaopiekuję się sobą, w dłuższej perspektywie będę mógł/a zaopiekować się kimś innym.
Jeśli sam/a zrozumiem siebie, własne potrzeby będę umiał/a prawdziwie rozumieć potrzeby ludzi.
Jeśli znajdę czas, by posłuchać siebie, bez oceniania, będę umiał/a prawdziwie słuchać innych. Będę dobrym rozmówcą.
A ?Prawdziwa rozmowa to miłość bliźniego? /F. Karzełek/ Czy to nie pięknie?
Jeśli będę umiał/a kochać siebie, ze wszystkimi zaletami i wadami, z wyrozumiałością,
pokocham też niedoskonały świat.
Podług ponadczasowych słów: ?Kochaj bliźniego swego JAK SIEBIE SAMEGO?
P.S. Za spontaniczne zdjęcie dziękuję Małgosi Bajur - wspaniałej mamie Oliwierka
Każdy człowiek rodzi się z potrzebą miłości.
Miłości bezwarunkowej.
Niezależnie od swojego wyglądu, cech charakteru, zdrowia.
Od rodzicielskich uczuć i zachowania zależy osobowość dziecka,
to jak w przyszłości będzie postrzegało "zasługiwanie", swoją wartość, Siebie.
„Dzieci potrzebują nieprzerwanego ciągu
POCHWAŁ, CIEPŁA, ZACHĘCANIA,
UPRZEJMOŚCI i CIERPLIWOŚCI” /Tadeusz Niwiński/
Pochwał takich z patrzeniem w oczy , uwagi, spokoju.
By w dorosłym życiu…
Akceptowało Siebie.
Wierzyło, że jest ważne.
Wiedziało, czego od życia chce.
Dostrzegało własne potrzeby.
Realizowało plany, spełniało marzenia bez poczucia winy.
By potrafiło kochać.
Było swoim najlepszym Przyjacielem.
Radziło sobie również w gorszych chwilach.
Dziecko, które czuje się niekochane będzie poszukiwało swojego szczęścia na zewnątrz.
Będzie uzależniało swoje poczucie szczęścia od nastrojów innych ludzi starając się zadowolić ich za wszelką cenę.
Będzie godziło się na toksyczne zachowania.
Bez umiejętności panowania nad swoimi myślami, emocjami.
Żyjąc w przekonaniu, że
„Twoja opinia o mnie jest ważniejsza niż moja własna”. Wayne W. Dyer
To rodzic zapisuje w umyśle dziecka subiektywne „prawdy”. O świecie, zaufaniu, wartościach. O nim samym.
O tym, że … gorszy dzień też jest ok. Że gdy nie wszystko idzie dobrze, trzeba sobie wybaczyć.
Dziecko ze szczególnymi trudnościami, z niepełnosprawnością, przegląda się w zachowaniu rodzica względem siebie jeszcze dokładniej.
Gdy feedback ze świata zewnętrznego nie jest pozytywny, gdy okazuje się, że problemy zdrowotne odbierają tak znaczną część tego, co dostępne dla rówieśników, gdy samoocena spada - zachowanie rodzica jest pierwszą prawdą do której dziecko wraca.
Czas leci.
Warto skoncentrować się na teraz, na byciu obecną/ym.
Na docenianiu podjętych prób i działań dziecka. Na akceptacji tego, jakim jest.
Bo kiedyś to „teraz” będzie miało dla dziecka ogromną wartość.
I tak będzie skazane na innych.
Jeśli dorosłość będzie mu dana...
Wiem, jak łatwo dopuścić takie myślenie. Zwłaszcza, gdy dziecko wymaga pomocy hospicjum.
I jak trudno być bierną, gdy dziecko samo próbuje. Z bólem kręgosłupa, problemami z oddechem.
Są różne niepełnosprawności i różne ograniczenia. Ale…
KAŻDY CZŁOWIEK chce być częścią wspólnoty.
Chce mieć plany, wyzwania. Radość i satysfakcję z autonomii lub jej skrawka .
Cieszyć się sukcesami.
Nawet jeśli to drobiazg jak złożenie drobnej odzieży czy posypanie ciasta cukrem pudrem.
Każdy chce czuć się ważny. Planować i czekać na realizację tych planów.
Nie tylko brać ale też dawać.
Nikt nie zna dziecka tak jak rodzic.
Gdy spojrzymy z lekkim dystansem, wiemy doskonale, gdzie można przesunąć granice samodzielności.
Warto o niej rozmawiać. Nawet jeśli kontakt w chorobie nie jest łatwy.
W szczerości, bliskości.
Wyznaczać listę zadań a wśród nich priorytety. Podzielić obowiązki.
Dla każdego/ej z nas bolesny jest w życiu brak działania.
A w konsekwencji brak wiary w siebie, brak świadomości słabych i mocnych stron.
Brak poczucia własnej wartości. Czy tego chcę dla swojego dziecka?
Tak duże są radość i satysfakcja z podjętego działania.
Nawet gdy nie będzie zrealizowane w 100 %.
Poczucie spójności z innymi dziećmi gdy okazuje się, że „ja też miałam/em coś do powiedzenia”.
A z biegiem czasu to autentyczna pomoc.
Gdy dziecko potrafi ogarnąć swoją najbliższą przestrzeń, gdy samodzielnie umyje zęby, ciało.
I ma wpływ na tworzenie własnej, autonomicznej przestrzeni.
Najpierw w bezpiecznym zakątku własnego domu.
Często rodzic musi zacząć od Siebie. Odnaleźć sens, pokonać poczucie niemocy, depresję.
By później razem z dzieckiem popłynąć we wspólnych działaniach i planach.
I poczuć matczyne/ojcowskie spełnienie.
Bądź z nami
Poznaj nas i dołącz do naszych znajomych. Bądź z nami w ważnych wydarzeniach i w celebrowaniu codzienności.
